A política da posverdade

Que importa máis: a verdade, a mentira flagrante ou a verdade aparente? Dicir a crúa verdade pode incomodar en determinadas circunstancias polas consecuencias que comporta. Mentir abertamente non nos levará moi lonxe porque acabaremos caendo. Mais utilizar retrincos de verdade para adubialos a gusto e levar o discurso ao noso terreo, iso é outra cousa. Que algo aparente ser verdade pode resultar máis interesante e útil para os propios intereses que a verdade en si mesma. Ademais, todo o mundo di algunha mentira piadosa de cando en vez, non si?

Analicemos unha noticia de prensa para ilustrar o fenómeno da posverdade: “Críticas polo reparto dos 810.000 € do ‘catastrazo’ coa nova Fedarames” (El Correo Gallego, 9 de marzo de 2017). Ramón García Argibay, líder do partido político Pacto por Ames, nunha rolda de prensa convocada a xornada anterior para criticar a escasa achega de diñeiro ao rural no novo orzamento municipal, coincidindo co Día da Muller Traballadora, comeza a súa intervención lembrando que a muller traballadora amiense está “aínda” en peores condicións con este Goberno. Esqueceu dicir que un 8 de marzo de 2013, a secretaria do Concello asinara unha certificación relativa a unha moción pola que se censuraba o daquela rexedor no contexto dunha manifestación de varios centos de persoas producida días atrás contra o cobro retroactivo da taxa do lixo no rural, decidida polo Goberno do Partido Popular do que Argibay formaba parte nesa altura. Por esa malfadada decisión, moitas mulleres traballadoras verían minguados os seus ingresos de forma considerable.

Continúa a intervención criticando a aparición da Federación de Asociacións do Rural de Ames, que asinou o 24 de febreiro de 2017 un acordo co Goberno local para reinvestir no rural os 810.000 € que se prevén recadar en concepto de regularización catastral, asunto máis coñecido como ‘catastrazo’. As críticas céntranse en que esta organización non existe e en que é unha “mera pantomima entre Ames Novo e o Tripartito para xustificar o acordo de investimentos”. Óbviase ou ignórase que a federación está legalmente constituída desde 15 de febreiro de 2017, data en que as asociacións que a forman aprobaron os seus estatutos. Afírmase que é un instrumento político creado para asinar os orzamentos, cunha clara intención difamatoria sen fundamento ningún. E créase confusión presentando cifras diferentes coma se fosen a mesma: os 32.000 € mencionados de investimento, que proceden de fondos da Deputación Provincial, e os 810.000 € son a maiores do investimento ordinario que se realiza cada ano no rural, cantidade que non aparece por ningunha parte na noticia de Pacto por Ames.

En definitiva, que doado é barrer para a casa cando se manipulan os datos! Repetindo ata a saciedade argumentos cociñados, primeiro ante a prensa e logo polas parroquias para dar máis sensación de certeza e convicción. Creando falsos rumores e fomentando calumnias. Omitindo a parte da información que non interesa divulgar e evitando falar da totalidade dos asuntos, tan só pinceladas soltas. Mesturando datos de información con opinións propias negativas acerca do Goberno e dos seus novos orzamentos, datos dunha nova organización social de par de supostos manexos políticos, etc. Pero, onde está a verdade? O certo é que a verdade pouco importa, tan só interesa lograr unha determinada percepción social do que alguén quere presentar como ‘verdade’: a posverdade.

Facer país

Creo que foi o matemático Enrique Vidal Abascal quen dixo que un e un non son dous, son once. Non cabe dúbida de que a unión fai a forza. Mais tamén parece evidente que a forza do grupo pode ir máis alá da que achega cada un dos seus membros. A metodoloxía holística estuda as distintas características do conxunto, fronte ás das partes que o compoñen, resultado non dunha simple suma, senón da complexa integración simbiótica das súas pezas. Os bos equipos reforzan as capacidades das persoas que os compoñen converténdoas en grandes logros colectivos e potencian sinerxias e habilidades pouco desenvolvidas individualmente. No extremo contrario, o reducionismo pretende limitar a explicación do conxunto analizando cada un dos seus elementos de forma máis ou menos independente. Existen teorías para todos os gustos, o resultado da experiencia é o que importa.

Vai para un ano que un grupo de amigos, representantes de varias asociacións de Ames, decidimos darlles ás nosas pequenas agrupacións unha maior proxección. A forza que nos une está clara: vivimos na aldea e compartimos necesidades similares. Tamén está ben definido o obxectivo estratéxico inicial: queremos ter voz propia perante as institucións e que elas nos consideren como parte do seu proxecto político. Se o asociacionismo actuou de amálgama, o noso instrumento motor foi a necesidade de participar nas cousas públicas. Así naceu o 15 de febreiro de 2017 FEDERAMES, a Federación de Asociacións do Rural de Ames, coa arela de aglutinar as inquedanzas dos oito mil habitantes que viven nas zonas rurais do concello.

Poida que facer país sexa moitas cousas, pero non a falta de compromiso perante os problemas da cidadanía, o camiño máis cómodo que ninguén debería coller porque non chega a ningures. A partir da implicación xurdiron proxectos, coma as teselas que conforman un mosaico. Os mil novecentos afectados pola regularización catastral aplicada en 2016 equivalían á cuarta parte dos habitantes do rural de Ames, nós mesmos vítimas do ‘catastrazo’, en moitos casos de forma inxusta. Así mesmo, fóronse vencendo vellos medos e prexuízos, abríndose as portas da política aos colectivos sociais. A maiores, os novos tempos crearon inéditos escenarios de participación nos asuntos municipais que animaron a cooperación achegando ideas e propostas de novo cuño. Sempre transmitindo a voz da xente que, lonxe de parecer invisible, leva a súa opinión clara e contundente ata onde esta debe chegar.